Լրացրո՛ւ մեկից ավելի արմատ և ածանց ունեցող (բարդածանցավոր) բառերի շարքը: Սառնասրտություն, կիսագնդային, հեռախոսավարուհի Բառակապակցությունների իմաստներն արտահայտի՛ր բաղադրյալ բառերով: Խիտ սաղարթներ ունեցող- սաղարթախիտ գեղեցիկ քանդակված- գեղաքանդակ նուրբ ճաշակով- նրբաճաշակ լեռնային աշխարհ- լեռնաշխարհ բարձր գագաթ ունեցող-բառձրագագաթ թմբուկ խփել- թմբկահարել սարսափ ազդող- ասֆալտով պատված- ասվալտվապա ված դանդաղ սահող- դանդահոս քաղաքին հատուկ- քաղաքային
Рубрика: Մայրենի 6-րդ դասարան
Մայրենի
1. Գտիր տրված բառերի հնչյունափոխված արմատների անհնչյունափոխ ձևերը:
Թզուկ- թիզ
խճավազ-խիճ
մշտադալար-միշտ
հրանման-հուր
հուզական-հուզիչ
փշրանք-փշուր
կրթասեր-կիրթ
ձիթապտուղ-ձեթ
մրջնաբույն-մրջյուն
խնկաման- խունկ
կրաման-կիր
բնավեր-բույն
ալրափոշի-ալյուր
2. Որտեղ անհրաժեշտ է, գծիկի փոխարեն գրիր հ տառը:
Անշնորհք, խորհուրդ, նիրհել, նժդեհ, նշխար, խոնարհվել, նախագահ, ընդառաջ, արհեստ, ընդամենը, ընդհանուր, օրհնություն, արհամարել, հայթայթել, ապաշխարել, աշխարհակալ:
3. Բացատրի՛ր դարձվածքները դարձվածաբանական բառարանի օգնությամբ:
Իրար սրտից ջուր խմել – իրար հաճելի վարմունք ունենալ
Հազար մաղով անցկացրած – առանց ամոթիանամոթ
Հիվանդի համար ջուր բերող – դանդաղ
Գլխին կրակ թափել – խնդիրների առաջ կանգացնլել
Կանաչ-կարմիրը կապել – ամուսնանալ
Կոպեկի համար մեռած – ժլատ մարդ
Ուրիշի բնում ձու ածել – օգուտը ուրիշին տալ
Ոտքի կոխան դարձնել – ոչինչացնել
Փուշը մատից հանել – օգնել
Գրքի մի երեսը կարդալ — հարցին միակողմանի մոտենալ
Մայրենի
- Արտագրե՛լ՝ ըստ անհրաժեշտության լրացնելով ջ, ճ կամ չ։
- Աղջիկ, ամբողջ, թարթիչ, աջ, ծխամորճ, առաջ, աջպարար, գոճի, խոճկոր, առաջին, կոչկել, առաջնորդ, արջ, զիջել, թռջել, թրջել, իջնել, կարկաչել, մեջ, միջև, մեջք, ողջ, մուրճ, ողջույն, մահճակալ, առողջ, ոճիլ, կաչաղակ, վերջ։
- Արտագրե՛լ և կետադրե՛լ։
- Միշտ էլ հետաքրքրվել եմ բնության բոլոր արարածներով և դրանցից որն էլ պատահել է, փորձել եմ մանրազնին ուսումնասիրել: Մի օր տարիներ առաջ ճահճային թռչունների որսի ժամանակ մի կրիա գտա և բերեցի տուն: Տանը պատշգամբի մի անկյունում նրա համար ստեղծեցի մի հարմար անկյուն բերելով խոտեր, ճյուղեր ու հարդ: Ինքնամփոփ ու զգույշ են կրիաները, բայց երբ համոզվում են որ իրենց որևիցե վտանգ չի սպառնում պատյանից դուրս են հանում գլուխն ու ոտքերը և քայլում դանդաղ ու անճոռնի շարժումներ անելով: Փոքր-ինչ ընտելանալուց հետո նույնիսկ կեր են վերցնում ձեռքիցդ: Սակավապետ ու քչակեր կենդանիներ են դրանք շաբաթներով կարող են ոչինչ չուտել բայց շատ հեշտ են դիմանում, որովհետև շարժումներ քիչ են անում, և էներգիա քիչ է ծախսվում: Ժողովրդական մի հինավուրց ավանդություն կրիայի դանդաղաշարժությունը բացատրում է նրանով որ ուր էլ լինի կրիան իր տան մեջ է ուստի չի շտապում:
Միշտ էլ հետաքրքրվել եմ բնության բոլոր արարածներով և դրանցից, որն էլ պատահել է, փորձել եմ մանրազնին ուսումնասիրել: Մի օր տարիներ առաջ ճահճային թռչունների որսի ժամանակ, մի կրիա գտա և բերեցի տուն: Տանը պատշգամբի մի անկյունում նրա համար, ստեղծեցի մի հարմար անկյուն բերելով խոտեր, ճյուղեր ու հարդ: Ինքնամփոփ ու զգույշ են կրիաները, բայց երբ համոզվում են որ իրենց որևիցե վտանգ չի սպառնում պատյանից դուրս են հանում, գլուխն ու ոտքերը և քայլում դանդաղ ու անճոռնի շարժումներ անելով: Փոքր-ինչ ընտելանալուց հետո, նույնիսկ կեր են վերցնում ձեռքիցդ: Սակավապետ ու քչակեր կենդանիներ են դրանք շաբաթներով կարող են ոչինչ չուտել բայց շատ հեշտ են դիմանում, որովհետև շարժումներ քիչ են անում, և էներգիա քիչ է ծախսվում: Ժողովրդական մի հինավուրց ավանդություն կրիայի դանդաղաշարժությունը բացատրում է նրանով, որ ուր էլ լինի կրիան իր տան մեջ է ուստի չի շտապում:
Մայրենի
- Ընթերցում, քննարկում ենք գրած աշխատանքները հեքիաթի մասին:
- Մոխրոտիկի կերպարը հեքիաթում
- Արքայազնի կերպարը Շառլ Պերոյի «Մոխրոտիկը» հեքիաթում
- Բարի կախարդը և ցանկություն իրականացնող այլ կերպարներ ինձ հայտնի ստեղծագործություններից:
-
- Խորթ մոր կերպարը ինձ հայտնի տարբեր հեքիաթներում
- Ռապունցելի մայրը, Մալիֆիսենտա (Ավրորաի խորթ մայրը), Սպիտակաձյունիկի մայրը
- այլ
Լրացուցիչ կրթություն (տանը)
Աշխատանքդ կուղարկես իմ էլեկտրոնային հասցեին՝
Փակագծերում տրված բառերից մեկն ընտրի՛ր ու պահանջվող ձևով գրի՛ր կետերի փոխարեն: Ինչպիսի՞բառեր ստացվեցին:
Նկարի շունը շատ նման էր մեր Բողարին: (Նկար, նկարել)
Եթե աղջկաս համար ծաղիկներ նկարել , աղջիկս շատ կուրախանա: (Նկար, նկարել)
Որ գանձը թաղի ծառի տակ ու գնա, հետո կգտնի՞: (Թաղել, թաղ)
Մեր թաղի տղաներն ամենաճարպիկն են: (Թաղել, թաղ)
Ի՛նչ էլ շահի , կուրախանա: (Շահ, շահել)
Դերձակի հետ շահի ծառաները մտան: (Շահ, շահել)
Բժշկի դուստրն է ընկերուհիս: (Բժիշկ, բժշկել)
Հիվանդին մայրդ թող բժշկի: (Բժիշկ, բժշկել)
Մայրենի
Գրի՛ր տրված բառերի նույնարմատ (նույն արմատից կազմված) հականիշները:
Օրինակ՝
կարևոր — անկարևոր,
ընդմիջումներով — անընդմեջ:
Գեղեցիկ-տգեղ
հաճելի-տհաճ
,մարդկային- անմարդկային
գիտուն-անգետ
դուրեկան-անդուր
ուշադիր-անուշադիր
արժանի- անարժան
թևավոր-անթև
ախորժելի- անախորժ
գունեղ-անգույն
բնական- անբնական
խելոք- անխելք
կարևոր- անկարևոր
լուրջ-անլուրջ
անամպ- ամպամած
տեղյակ- անտեղյակ
լուսավոր-
գերակշռել-
խոսուն- անխոս
2. Առածները լրացրո՛ւ ընդգծված բառերի հականիշներով:
Չկա չարիք առանց բարիրք:
Ջրի բերածը ջուրը կտանի
Տերովին տերն է պահել, անտերին գայլն է կերել:
Մտնելուց առաջ միտք արա, թե ոնց պետք է դուրս գաս:
Ինչքան գետնի երեսն է, յոթ էնքան գետնի տակն է:
Ինչպես ես դարձա Սեբաստացի
Ողջույն։ ես Եվա Դուզդաբանյան եմ և հիմա ես կպատմեմ թե ինչպես եմ դարձել Սեբաստացի։ Ես երբ 6 տարեկան էի ես այցելում էի Վարուժանի դպրոց, ճիշտ ինձ դուր էր եկել այդ դպրոցը, բայց ես ավելի շատ կապված էի իմ Մխիթար սեբաստացի կրթահամալիրում պարտեզի ընկերների հետ և մայրիկիս հետ որոշեցինք, որ պետք է գնալ այն դպրոց որտեղ ես ավարտել եմ իմ պարտեզը։ 10 օր անց ես դուրս ելա այդ դպրոցից և սկսեցի այցելեմ Մխիթար Սեբաստացի կրթահամալիր։ Առաջին օրվանից ես շատ սիրեցի Մխիթար սեբաստացի կրթահամալիրի իմ դպրոցը, այնտեղ ինձ միանգամից նստացրեցին 2 դասարան և ես մնացի Մխիթար Սեբաստացի կրթահամալիրում Այնտեղ ես ունեցել եմ շատ լավ ընկերներ և ընկերուհիներ։ Լուիզա Գեվորգյանը եղել առաջին մարդը ում հետ ես ընկերացա, մենք շատ լավ ընկերուհիներ ենք մինչ այսօր երբ ես արդեն 6-րդ դասարան եմ։ Այսպիսով իմ պատմությունը ինչպես ես դարձա Սեբաստացի վերջացավ։
Մայրենի
- Գտնել մգեցված բառերի հոմանիշները:
միաբանվել-պայմանավորվել
նահանջում-հետահարել
ընդհարման-ընդդիմահարել
փափագ-Ցանկություն
բյուր-անհամար
վսեմ-բարձր
գուսաններ-գովասան
- Աչ և ակ (աչք իմաստով) արմատներով կազմել բառեր, այդ թվում` անձնանուններ: Տեքստում գտնել այդ շարքի բառերից
- Ակ-ակնթարթ, ակնոց
- Տրված նույնանուն բառերով կազմում ենք նախադասություններ:
- Մարտ-Մարտ գարնան առաջին ամիսն է, Մարտը գարնան ամենա գիժ ամիսն է:
- կետ- Կետ անունով կենդանի կա, Կատը գեղեցիկ կենդանի է:
- շահ- Գիտելքը շահ է տալիս:
- այր- մեր գյուղում մի այրի կին էր ապրում:
- կաթ- Կովը մեզ կաթ է տալի, կաթը իմ եղբոր սիրելի ըմպելիքն է:
- Ընդգծված դարձվածքները փոխարինել հոմանիշ բառերով:
- Փարիզից Վարշավա թռչելիս լեհ կինոդերասան Ցիբուլսկու տեսավ, որ կողքի ուղևորը վախեցած նստած է:
- Նա փորձեց հարևանին սփոփել:
- Մեր օրերում ինքնաթիռով թռչելը հեշտ բան է:
- Այս քանի օր անց բարեկամներիցս մեկի մեքենայի գլխին ինքնաթիռ ընկավ:
- Տրված դարձվածքներն արտահայտել մեկական բառերով:
- Պատի ծեփ դառնալ-սփրտնել
- պայման կապել- պայմանավորվել
- քիթը կախել- վիրավորվել
- բերանը բաց մնալ- զարմանալ
- իրեն պատեպատ տալ- նեղսրտել
Մայրենի
- Քննարկում ենք Վանո Սիրադեղյանի «Բուքը, երգը, երեխան» պատմվածքը:
- Բլոգում գրավոր պատասխանում ենք հարցերին:
- Ինչպիսի՞ն էր երեխան, կբնութագրես նրան և կհիմնավորես բնութագրումներդ:
- Տղան նպատակասլաց և համեստ: Նպատակասլաց էր որովհետև նա ուզում էր, որ հավատաին իսկ համեստ որովհետև նա լսում էր Հարութ քեռիի խոսքերը
- Ինչպիսի՞ն էր Հարութ քեռին, կբնութագրես նրան և կհիմնավորես բնութագրումներդ:
- Հարութ քեռին բարի էր որովհետև նա տղային լակոտ ասեց սիրելով:
- Ճի՞շտ վարվեց Հարութ քեռին երեխայի հետ: Պատասխանդ կհիմնավորես:
- Այո Հարութ քեռին ջիշտ վարվեց եթե նրա փոխարեն ուրիշը լիներ նա հաստատ նրան կթողներ ներս մտնել;
- Ի՞նչ կասես երեխայի երգի մասին:
- Տղայի երգը իմաստ ունի նա այդ երգը իմանալով էր երգում:
- Ինչպե՞ս կբացատրես պատմվածքի վերնագիրը:
- Պատմության վերնագրի
Լրացուցիչ կրթություն (տանը)
Աշխատանքդ կուղարկես իմ էլեկտրոնային հասցեին՝ meri.sargsyan@mskh.am
- Կընտրես թեմաներից մեկը և կգրես մտքերդ Սիրադեղյանի պատմվածքի մասին (8-10 նախադասության սահմաններում):
- Երեխայի կերպարը Վանո Սիրադեղյանի «Բուքը, երգը, երեխան» պատմվածքում
- Հարութ քեռիի կերպարը Վանո Սիրադեղյանի «Բուքը, երգը, երեխան» պատմվածքում
- Երեխայի երգը Վանո Սիրադեղյանի «Բուքը, երգը, երեխան» պատմվածքում
- Վանո Սիրադեղյանի պատմվածքի վերնագիրը՝ «Բուքը, երգը, երեխան»
- այլ
Մայրենի
Կգրես «Սիզիփոսյան աշխատանք. իմ ժամանակակից տարբերակը» թեմայով շարադրանք:
Կար մի աղջիկ , նա ամեն օր խաղում էր համակարգիչով և դաստուներին խաբում էր ու ասում թե նա ժամանակ չունի դասերի համար։ Մի օր աստվածը զայրացավ և հրաման տվեց մահվան հոգուն որպեսզի այդ աղջկան տանի իր մոտ։ Երբ մահվան հոգին տարավ այդ աղջկան իր մոտ, աղջիկը խաբեց հոգուն և հայտնվեց իր տանը և այդպես շարունակ նա չմնաց հոգու մոտ։ Մի օր մահվան հոգին մտածեց, այդ աղջիկն բերի իր մոտ և մի բարդ աշխատանք տա, նա բերեց աղջկան և ասեց որպեսզի նա գդալով լցնի ջուր անհատակ լողավազանի մեջ։
Առասպել Սիզիփոսի մասին
Ամբողջ Հունաստանում ոչ ոք չէր կարող չափվել Սիզիփոսի հետ խարդախությամբ, խորամանկությամբ ու հնարամտությամբ: Նա իր խորամանկության շնորհիվ անբավ հարստություն էր կուտակել, և անգամ հեռուներն էր տարածվել նրա հարստության համբավը: Երբ մահվան աստվածը եկավ` նրան տանելու, Սիզիփոսը, որ արդեն զգացել էր դա, նենգաբար խաբեց նրան և կաշկանդեց նրան կապանքներով: Եվ դրանից հետո մարդիկ այլևս չէին մեռնում: Մարդիկ այլևս զոհեր չէին մատուցում աստվածներին: Երկրի վրա խախտվեց Զևսի սահմանած կարգը: Սիզիփոսը պատժվեց: Երբ Զևսի միջոցով ազատ արձակվեց մահվան աստվածը, նա իր հետ տարավ
Բայց այստեղ էլ խորամանկ Սիզիփոսը կարողացավ հնար գտնել իրեն օգնելու համար: Նա կնոջն ասաց, որ զոհեր չմատուցի մահվան աստծուն, իսկ վերջինիս խնդրեց իրեն բաց թողնել, որ կնոջը հրամայի նրան առատ զոհեր մատուցել, ինչից հետո ինքը կգար կրկին ետ: Այսպես համոզեց ու խաբեց նա մահվան աստծուն ու ետ չեկավ: Մնաց իր շքեղ պալատում ու սկսեց գոռոզանալ, որ բոլոր մարդկանցից միայն ինքն է կարողացել վերադառնալ մահվան թագավորությունից: Մահվան աստված Հադեսը զայրացավ ու ետ բերեց Սիզիփոսին:
Եվ Սիզիփոսը ամենածանր պատիժն է կրում երկրի վրա կատարած իր բոլոր խարդախությունների ու խաբեությունների համար: Նա դատապարտված է վիթխարի մի քար գլորելու դեպի լեռան գագաթը: Լարելով իր բոլոր ուժերը` Սիզիփոսը գլորում է ամենածանր քարը սարնիվեր: Տառապագին աշխատանքից քրտինքը անձրևի պես թափվում է վրայից: Լեռնագագաթն ավելի ու ավելի է մոտենում. ևս մի ճիգ, և իր ավարտին կհասնի Սիզիփոսի աշխատանքը: Բայց քարը դուրս է պրծնում նրա ձեռքից ու դղրդյունով ցած գլորվում` հետևից փոշու ամպ բարձրացնելով: Եվ կրկին ու կրկին գործի է անցնում Սիզիփոսը:
Այսպես հավերժաբար գլորում է այդ քարը Սիզիփոսը ու երբեք չի հասնում նպատակին` լեռան գագաթին:
Առաջադրանքներ
Ընթերցել առասպելը և բացատրել, թե ինչ է նշանակում սիզիփոսյան աշխատանք արտահայտությունը:
Սիզիփոսային աշխատանք արտահայտությունը նշանակում է հավերժաբար անել այն ինչ անիմաստ է։
Բառարանների օգնությամբ բացատրել մգեցված բառերի հոմանիշները:
Անբավ֊ Անթիվ
Համբավ֊ Լուր
Կաշկանդ֊ ամոթ
Կապանք֊ շղթա
Վիթխարի֊ մեծ
Տառապանգ֊ տանջանք
Ճիգ֊ ջանք
Գրել փոքրիկ խրատական նամակ Սիզիփոսին:
Սիզիփոս, եթե դու չխաբեիր հիմա այս վիճակում չերի լինի։
Լրացուցիչ կրթություն (տանը)
Աշխատանքդ կուղարկես իմ էլեկտրոնային հասցեին՝ meri.sargsyan@mskh.am
Կլրացնես բլոգիդ «Մայրենի 6» բաժնի պակաս, թերի աշխատանքները:
Եվա Դուզդաբանյան 